Đề bài: Anh/ chị hãy Phân tích nhân vật Trương Ba trong đoạn trích Hồn Trương Ba da hàng thịt để thấy được bi kịch và vẻ đẹp đáng trân trọng trong hình tượng nhân vật Trương BaPhân tích nhân vật Trương Ba trong đoạn trích Hồn Trương Ba -da hàng thịtBạn đang xem: Phân tích nhân vật Trương Ba trong đoạn trích Do tắc trách, Nam Tào gạch bừa tên Trương Ba, khiến ông phải chết oan. Vợ Trương Ba lên Thiên đình kiện. Theo gợi ý của Đế Thích, để sửa sai, Nam Tào cho hồn Trương Ba nhập vào thể xác hàng thịt ở làng bên vừa mới chết, mới ngoài 30 tuổi, để được sống lại. Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích là một phân đoạn hay trong tác phẩm Hồn Trương Ba da hàng thịt. Sau đây là các mẫu phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích chi tiết để các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm. Đề 4: Nguyên ổn nhân Truơng Ba phủ nhận khi Đế Thích định đến hổn định Trương Ba nhtràn vào xác cu Tị. – Khi Trương Ba cưng cửng quyết đòi trả xác đến mặt hàng thịt, Đế Thích định cho hồn Trương Ba nhtràn lên xác cu Tị, Trương Ba sẽ phủ nhận. Đây là tác dụng 1. Kết bài số 1: Vở kịch “Hồn Trương ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ xây dựng và phát triển dựa trên nội dung của một câu chuyện dân gian cùng tên, tuy nhiên bằng tài năng cùng sự am hiểu sâu sắc về cuộc sống, con người, Lưu Quang Vũ thông qua bi kịch “sống không được là mình” của nhân vật Trương Ba Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. Văn bản Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ muốn gửi tới người đọc thông điệp Được sống làm người quý giá thật, nhưng đưuọc sống đúng là mình, sống trọn vẹn những giá trị mình vốn có và theo đuổi còn quý giá hơn. Để giúp bạn hiểu rõ ràng và sâu sắc hơn về các dạng đề đọc hiểu liên quan đến văn bản, cùng Đọc Tài Liệu tham khảo soạn bài Hồn Trương Ba, da hàng thịt cùng một số đề Hồn Trương Ba, da hàng thịt đọc hiểu dưới đây và xem gợi ý đáp án của từng đề bạn nhéĐề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịtĐề số 1Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dướiĐế Thích Ông Trương Ba… đắn đo rất lâu rồi quyết định Vì lòng quí mến ông, tôi sẽ làm cu Tị sống lại, dù có bị phạt nặng… Nhưng còn ông… rốt cuộc ông muốn nhập vào thân thể ai?Hồn Trương Ba sau một hồi lâu Tôi đã nghĩ kĩ… nói chậm và khẽ Tôi không nhập vào hình thù ai nữa! Tôi đã chết rồi, hãy để tôi chết hẳn!Đế Thích Không thể được! Việc ông phải chết chỉ là một lầm lẫn của quan thiên đình. Cái sai ấy đã được sửa bằng cách làm cho hồn ông được Trương Ba Có những cái sai không thể sửa được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ có cách là đừng bao giờ sai nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác. Việc đúng còn làm kịp bây giờ là làm cu Tị sống lại. Còn tôi, cứ để tôi chết hẳn…Đế Thích Không! Ông phải sống, dù với bất cứ giá nào…Hồn Trương Ba Không thể sống với bất cứ giá nào được, ông Đế Thích ạ! Có những cái giá đắt quá, không thể trả được… Lạ thật, từ lúc tôi có đủ can đảm đi đến quyết định này, tôi bỗng cảm thấy mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa…Đế Thích Ông có biết ông quyết định điều gì không? Ông sẽ không còn lại một chút gì nữa, không được tham dự vào bất cứ nỗi vui buồn gì! Rồi đây, ngay cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được Trương Ba Tôi hiểu. Ông tưởng tôi không ham sống hay sao? Nhưng sống thế này, còn khổ hơn là cái chết. Mà không phải chỉ một mình tôi khổ! Những người thân của tôi sẽ còn phải khổ vì tôi! Còn lấy lí lẽ gì khuyên thằng con tôi đi vào con đường ngay thẳng được? Cuộc sống giả tạo này có lợi cho ai? Họa chăng chỉ có lão lí trưởng và đám trương tuần hỉ hả thu lợi lộc! Đúng, chỉ bọn khốn kiếp là lợi lộc.Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, 1. Đoạn trích trên được trích từ vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Giới thiệu vài nét về vở kịch 2. Nêu chủ đề của đoạn 3. Vì sao Hồn Trương Ba lại quyết định “không muốn nhập vào hình thù ai nữa”? Quyết định đó cho thấy vẻ đẹp gì trong Hồn Trương Ba?Câu 4. Anh/chị có đồng tình với cách giải quyết của Hồn Trương Ba hay không? Vì sao?Đáp án đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt số 1Câu 1 Giới thiệu vài nét về vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" của Lưu Quang Vũ- Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những vở kịch đặc sắc nhất, gây được nhiều tiếng vang của Lưu Quang Vũ. Vở kịch được viết năm 1981, nhưng đến năm 1984 mới lần đầu ra mắt công chứng, đã được công diễn nhiều lần trên sân khấu trong và ngoài Tác phẩm này được Lưu Quang Vũ viết dựa trên một cốt truyện dân gian nhấn mạnh vào sự phản kháng của linh hồn nhân hậu, thanh cao chống lại sự lấn át và chế ngự của thể xác thô lỗ, phàm Vở kịch gồm 7 cảnh và đoạn kếtCâu 2 Chủ đề của đoạn trích Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba với Đế Thích thể hiện thái độ kiên quyết lựa chọn cái chết để được trở lại là chính mình của Hồn Trương BaCâu 3- Dù rất ham sống “Ông tưởng tôi không ham sống hay sao?” nhưng Hồn Trương Ba lại quyết định “không muốn nhập vào hình thù ai nữa” vì hơn ai hết ông thấu hiểu nỗi khổ của bản thân mình khi phải nương nhờ vào thân xác của người khác. Ông cũng không muốn những người thân của mình phải khổ, phải liên lụy vì Bằng cách từ bỏ cuộc sống vay mượn, Hồn Trương Ba đã chiến thắng sự dung tục, giả tạo, trở lại với bản nguyên trong sạch, nhân hậu và khát vọng sống thanh cao của mình “tôi bỗng cảm thấy mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa”.Câu 4 Cách giải quyết của Hồn Trương Ba là duy nhất đúng và toàn vẹn nhất dù cách đó có thể khiến Hồn Trương Ba vĩnh viễn rời xa cuộc đời này, thậm chí “cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được nữa”. Vì chỉ khi “chết hẳn”, Hồn Trương Ba mới tìm lại được sự thanh thản, trong sáng; những người thân của Trương Ba cũng sẽ không còn phải khổ vì ông; thằng con của Trương Ba sẽ có cơ hội trở lại con đường ngay thẳng. Cho đến phút cuối cùng, Hồn Trương Ba vẫn rất nhân hậu, vị thêm Sơ đồ tư duy Hồn Trương Ba, da hàng thịtĐề số 2Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dướiHồn Trương Ba sau một lát Ông Đế Thích ạ, tôi không thể tiếp tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không thể được!Đế Thích Sao thế? Có gì không ổn đâu!Hồn Trương Ba Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn Thích Thế ông ngỡ tất cả mọi người đều được là mình toàn vẹn ư? Ngay cả tôi đây. Ở bên ngoài, tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa, chính người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng. Dưới đất, trên trời đều thế cả, nữa là ông. Ông bị gạch tên khỏi sổ Nam Tào. Thân thể thật của ông đã tan rữa trong bùn đất, còn chút hình thù gì của ông đâu!Hồn Trương Ba Sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Thuộc thể loại nào? Giới thiệu vài nét về thể loại 2. Nêu chủ đề của đoạn 3. Thái độ của Hồn Trương Ba trước vấn đề Tôi muốn được là tôi toàn vẹn. được thể hiện như thế nào? Nêu cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Hồn Trương 4. Theo anh/chị, con người ta cần phải sống như thế nào?Có thể bạn quan tâm Phân tích vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịtĐáp án đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt số 2Câu 1 Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm "Hồn Trương Ba, da hàng thịt"- Tác phẩm được viết theo thể loại Kịch là một trong ba phương thức phản ánh hiện thực bằng hình tượng trữ tình, tự sự, kịch và là một trong bốn loại thể cơ bản của văn học thơ, kí, truyện, kịch.Kịch phản ánh cuộc sống bằng việc khám phá, phát hiện những mâu thuẫn, xung đột trong đời sống thực tại rồi diễn đạt bằng hành động và ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vậtCâu 2 Chủ đề của đoạn trích là Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba với Đế Thích thể hiện thái độ kiên quyết chối từ, không chấp nhận cảnh sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”Câu 3- Trước vấn đề Tôi muốn được là tôi toàn vẹn., Trương Ba thể hiện thái độ kiên quyết chối từ. Trong lời thoại của Hồn Trương Ba, ta thấy lặp đi lặp lại điệp khúc phủ định lối sống vay mượn thân xác của người khác không thể, không thể, không thể. Mặt khác, ông còn thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!”.- Thái độ kiên quyết từ chối cảnh sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”, sống nhờ thân xác của ngƣời khác cho thấy tâm hồn trong sạch, ngay thẳng, tự trọng của Hồn Trương 4 Dựa vào hai quan điểm mấu chốt dưới đây để viết bài- Cuộc sống của con người thật quý giá, nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn những giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn. Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi người ta được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa tâm hồn và thể Con người phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý thể hiện qua cuộc đối thoại với xác hàng thịtĐề số 3Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dướiHồn Trương Ba ngồi ôm đầu một hồi lâu rồi vụt đứng dậy Không! Không! Tôi không muốn sống như thế này mãi! nhìn chân tay, thân thể Tôi chán cái chỗ ở không phải của tôi này lắm rồi, chán lắm rồi! Cái thân thể kềnh càng thô lỗ này, ta bắt đầu sợ mi, ta chỉ muốn rời xa mi tức khắc! Nếu cái hồn của ta có hình thù riêng nhỉ, để nó được tách ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lát!Tới đây, bắt đầu lớp kịch “Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác”. Trên sân khấu, Hồn Trương Ba tách ra khỏi xác anh hàng thịt và hiện hình lờ mờ trong dáng nhân vật Trương Ba thật. Thân xác bằng thịt vẫn ngồi nguyên trên chõng và lúc này chỉ còn là thân xác.Xác hàng thịt bắt đầu Vô ích, cái linh hồn mờ nhạt của ông Trương Ba khốn khổ kia ơi, ông không tách ra khỏi tôi được đâu, dù tôi chỉ là thân xác…Hồn Trương Ba A, mày cũng biết nói kia à? Vô lí, mày không thể biết nói! Mày không có tiếng nói, mà chỉ là xác thịt âm u đui mù…Xác hàng thịt Có đấy! Xác thịt có tiếng nói đấy! Ông đã biết tiếng nói của tôi rồi, đã luôn luôn bị tiếng nói ấy sai khiến. Chính vì âm u, đui mù mà tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả cái linh hồn cao khiết của ông đấy!Hồn Trương Ba Nói láo! Mày chỉ là cái vỏ bên ngoài, không có ý nghĩa gì hết, không có tư tưởng, không có cảm xúc!Xác hàng thịt Có thật thế không?Hồn Trương Ba Hoặc nếu có, thì chỉ là những thứ thấp kém, mà bất cứ con thú nào cũng có được thèm ăn ngon, thèm rượu thịt…Xác hàng thịt Tất nhiên, tất nhiên. Sao ông không kể tiếp Khi ông ở bên nhà tôi… Khi ông đứng bên cạnh vợ tôi, tay chân run rẩy, hơi thở nóng rực, cổ nghẹn lại… Đêm hôm đó, suýt nữa thì…Hồn Trương Ba Im đi! Đấy là mày chứ, chân tay mày, hơi thở của mày…Xác hàng thịt Thì tôi có ghen đâu! Ai lại ghen với chính thân thể mình nhỉ! Tôi chỉ trách là sao đêm ấy ông lại tự dưng bỏ chạy, hoài của!... Này, nhưng ta nên thành thật với nhau một chút Chẳng lẽ ông không xao xuyến chút gì à? Hà hà, cái món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi, và đủ các thứ thú vị khác không làm hồn ông lâng lâng cảm xúc sao? Để thỏa mãn tôi, chẳng lẽ ông không tham dự vào chút đỉnh gì? Nào, hãy thành thật trả lời!Hồn Trương Ba Ta… ta… đã bảo mày im đi!Xác hàng thịt Rõ là ông không dám trả lời. Giấu ai chứ không thể giấu tôi được! Hai ta đã hòa với nhau làm một rồi!Hồn Trương Ba Không! Ta vẫn có một đời sống riêng nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn…Xác hàng thịt Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi, mà còn nhận là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn!Hồn Trương Ba bịt tai lại Ta không muốn nghe mày nữa!Xác hàng thịt lắc đầu Ông cứ việc bịt tai lại! Chẳng có cách nào chối bỏ tôi được đâu! Mà đáng lẽ ông phải cảm ơn tôi. Tôi đã cho ông sức mạnh. Ông có nhớ hôm ông tát thằng con ông tóe máu mồm máu mũi không? Con giận của ông lại có thêm sức mạnh của tôi… Ha ha!Hồn Trương Ba Ta cần gì đến cái sức mạnh làm ta trở thành tàn hàng thịt Nhưng tôi là cái hoàn cảnh mà ông buộc phải qui phục! Đâu phải lỗi tại tôi… buồn rầu Sao ông có vẻ khinh thường tôi thế nhỉ? Tôi cũng đáng được quí trọng chứ! Tôi là cái bình để chứa đựng linh hồn. Nhờ tôi mà ông có thể làm lụng, cuốc xới. Ông nhìn ngắm trời đất, cây cối, những người thân… Nhờ có đôi mắt của tôi, ông cảm nhận thế giới này qua những giác quan của tôi… Khi muốn hành hạ tâm hồn con người, người ta xúc phạm thể xác… Những vị lắm chữ nhiều sách như các ông là hay vin vào cớ tâm hồn là quí, khuyên con người ta sống vì phần hồn, để rồi bỏ bê cho thân xác họ mãi khổ sở, nhếch nhác… Mỗi bữa tôi đòi ăn tám, chín bát cơm, tôi thèm ăn thịt, hỏi có gì là tội lỗi nào? Lỗi là ở chỗ không có đủ tám, chín bát cơm cho tôi ăn chứ!Hồn Trương Ba Nhưng… Nhưng…Xác hàng thịt Hãy công bằng hơn, ông Trương Ba ạ! Từ nãy tới giờ chỉ có ông nặng lời với tôi, chứ tôi thì vẫn nhã nhặn với ông đấy chứ. thì thầm Tôi rất biết cách chiều chuộng linh Trương Ba Chiều chuộng?Xác hàng thịt Chứ sao? Tôi thông cảm với những “trò chơi tâm hồn của ông”. Nghĩa là Những lúc một mình một bóng, ông cứ việc nghĩ rằng ông có một tâm hồn bên trong cao khiết, chẳng qua vì hoàn cảnh, vì để sống mà không phải nhân nhượng tôi. Làm xong điều xấu gì ông cứ việc đổ tội cho tôi, để ông được thanh thản. Tôi biết Cần phải để cho tính tự ái của ông được ve vuốt. Tâm hồn là thứ lắm sĩ diện! Hà hà, miễn là… ông vẫn làm đủ mọi việc để thỏa mãn những thèm khát của tôi!Hồn Trương Ba Lí lẽ của anh thật ti tiện!Xác hàng thịt Ấy đấy, ông bắt đầu gọi tôi là anh rồi đấy! Có phải lí lẽ của tôi đâu, tôi chỉ nhắc lại những điều ông vẫn tự nói với mình và người khác đấy chứ! Đã bảo chúng ta tuy hai mà một!Hồn Trương Ba như tuyệt vọng Trời!Xác hàng thịt an ủi Ông đừng nên tự dằn vặt làm gì! Tôi đâu muốn làm khổ ông, bởi tôi cũng rất cần đến ông. Thôi, đừng cãi cọ nhau nữa! Chẳng còn cách nào khác đâu! Phải sống hòa thuận với nhau thôi! Cái hồn vía ương bướng của tôi ơi, hãy về với tôi này!Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Của ai? Giới thiệu vài nét về tác giả 2. Nêu chủ đề của đoạn 3. Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn 4. Phân tích bi kịch của Hồn Trương Ba khi ngụ trong xác anh hàng 5. Anh/chị đồng tình hay phản đối các lí lẽ của anh hàng thịt trong phần đoạn trích in đậm? Vì sao?Đáp án đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt số 3Câu 1 Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt của nhà văn Lưu Quang Giới thiệu đôi nét về tác giảLưu Quang Vũ là một nghệ sĩ đa tài Làm thơ, vẽ tranh, viết truyện, viết tiểu luận, nhưng thành công nhất là soạn kịch. Ông là một trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện của Lưu Quang Vũ phản ánh nhiều vấn đề nóng bỏng của đời sống, đóng góp thiết thực vào công cuộc đổi mới đất nước, góp phần đem đến cho sân khấu Việt Nam đương đại một sức sống mới. Các vở kịch của ông chủ yếu hấp dẫn người đọc, người xem không phải bằng xung đột xã hội gay gắt mà bằng xung đột trong cách sống và trong quan niệm sống, qua đó khẳng định khát vọng hoàn thiện cách sống, hoàn thiện con 2 Chủ đề của đoạn trích Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba với xác hàng thịt về sức mạnh của hồn và 3 Đoạn trích được viết theo phong cách ngôn ngữ nghệ thuật. Cơ sở xác định Đoạn trích thể hiện rõ các đặc trưng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuậtTính hình tượng Hiện lên trong đoạn trích là hai hình tượng nhân vật Hồn Trương Ba và xác hàng thịt với những lời nói, cử chỉ, tính cách, quan niệm sống cụ truyền cảm Đoạn trích mang đến người đọc nỗi buồn đau, thất vọng trước sự lấn lướt, thắng thế của cái dung tục với những gì trong sạch, đẹp đẽ, cao quí trong con cá thể hóa Mỗi nhân vật Hồn Trương Ba, xác hàng thịt hiện lên với thông qua vẻ riêng trong lời nói của từng nhân vật. Hồn Trương Ba dằn vặt, đau khổ còn xác hàng thịt thì cười nhạo và không ngừng đưa ra những “lí lẽ ti tiện”Câu 4 Bi kịch của Hồn Trương Ba khi ngụ trong xác hàng thịtHồn Trương Ba phải sống trong một nghịch cảnh vô lí linh hồn nhân hậu, trong sáng của Trương Ba phải trú nhờ trong thể xác của một anh hàng thịt thô Hồn Trương Ba phải sống mƣợn, gá lắp, tạm bợ và lệ thuộc nên bị xác thịt ấy điều Hồn Trương Ba dần dần bị nhiễm độc bởi cái tầm thường của xác Ba đau khổ, dằn vặt và quyết định chống lại bằng cách tách ra khỏi xác hàng thịt để tồn tại độc lập, không lệ thuộc vào thân xác anh đồ tể nhưng lại bị xác anh đồ tể dồn vào thế đuối lí, ve Ba nổi giận, tỏ ra khinh bỉ, mắng mỏ những “lí lẽ ti tiện” của xác thịt nhưng đồng thời cũng ngậm ngùi thấm thía nghịch cảnh mà mình đã lâm vào, đành trở lại xác thịt trong tuyệt 5 Những lí lẽ của anh hàng thịt trong phần đoạn trích in đậm vừa xác đáng lại vừa không xác đángXác đáng Trong mối quan hệ với linh hồn, thể xác có vai trò quan trọng. Thể xác “là cái bình chứa đựng linh hồn”, nhờ có thể xác mà linh hồn có thể tồn tại. Nhiều người có quan niệm sai lầm khi không đánh giá đúng vai trò của thể xác, coi thể xác là phần không cần được quan tâm, chăm chút, để thể xác nhếch nhác, khổ sở. Phần lí lẽ này có thể đồng xác đáng Xác hàng thịt đã đề cao quá mức phần bản năng thô tục của mình “Mỗi bữa tôi đòi ăn tám, chín bát cơm, tôi thèm ăn thịt, hỏi có gì là tội lỗi nào? Lỗi là ở chỗ không có đủ tám, chín bát cơm cho tôi ăn chứ!”. Phần lí lẽ này cần phải bác bỏ-Trên đây là một số đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ mà Đọc tài liệu đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập tại nhà! YOMEDIA Bài học Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ giúp các em hiểu được bi kịch của con người khi bị áp đặt vào nghịch cảnh phải sống nhờ, sống vay mượn, sống tạm bợ và trái với tự nhiên khiên tâm hồn nhân hậu, thanh cao bị nhiễm độc và tha hóa bởi sự lấn át của thể xác thô lỗ, phàm tục. Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của những người lao động trong cuộc đấu tranh chống lại sự dung tục, bảo vệ quyền được sống trọn vẹn, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn, vật chất và tinh thần cùng khát vọng hoàn thiện nhân cách. Thông qua video bài giảng cùng phần hướng dẫn soạn bài và phần bài học, HOC247 chúc các em có thêm nhiều tiết học hấp dẫn và hiệu quả hơn tại lớp. Tóm tắt bài Tìm hiểu chung a. Tác giả Lưu Quang Vũ Cuộc đời Lưu Quang Vũ 1948- 1988, sinh tại Phú Thọ, quê gốc ở Đà Nẵng. Tuổi thơ Lưu Quang Vũ gắn liền với vùng Phú Thọ, đến năm 1954, ông về sống và đi học ở Hà Nội. Từ 1965 đến 1970 Lưu Quang Vũ vào bộ đội, phục vụ trong quân chủng Phòng không - Không quân. Sau đó, ông xuất ngũ, làm nhiều nghề để mưu sinh. Từ 1978 đến khi mất, ông là biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch. Sự nghiệp sáng tác Các tác phẩm chính Lời nói dối cuối cùng, Nàng Si – ta, Tôi và chúng ta, Hồn Trương Ba, da hàng thịt,… Là một trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại. Là một nghệ sĩ đa tài làm thơ, vẽ tranh, viết truyện, viết tiểu luận,… nhưng thành công nhất là kịch. Lưu Quang Vũ được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 2000. b. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt Hoàn cảnh sáng tác Là một trong những vở kịch gây được nhiều tiếng vang nhất của Lưu Quang Vũ. Vở kịch được viết từ năm 1981, được công diễn vào năm 1984. Đoạn trích Phần lớn là cảnh VII của vở kịch. Đây cũng là đoạn kết của vở kịch, đúng vào lúc xung đột trung tâm của vở kịch lên đến đỉnh điểm. Đọc- hiểu văn bản a. Cuộc đối thoại giữa hồn trương Ba và xác anh hàng thịt Do sự vô tâm và tắc trách của Nam Tào, Trương Ba phải chết một cách vô lí. Nam Tào sửa sai bằng cách cho hồn Trương Ba sống nhờ thể xác anh hàng thịt. Linh hồn nhân hậu, trong sạch, bản tính thẳng thắn của Trương Ba dần dần bị xác thịt thô phàm anh hàng thịt sai khiến, bị nhiễm độc. Linh hồn Trương Ba dằn vặt, đau khổ. Hồn Trương Ba quyết định chống lại bằng cách tách khỏi xác để tồn tại độc lập, không còn bị lệ thuộc. Trong cuộc đối thoại với xác anh hàng thịt, Hồn Trương Ba ở vào thế đuối lí, bất lợi Xác đã đưa ra những bằng chứng mà hồn cũng phải thừa nhận Cái đêm khi ông đứng cạnh vợ anh hàng thịt với "tay chân run rẩy", "hơi thở nóng rực", "cổ nghẹn lại". Đó là cảm giác "xao xuyến" trước những món ăn mà trước đây hồn cho là "phàm". Đó là cái lần ông tát thằng con "tóe máu mồm máu mũi",… Xác biết rõ những cố gắng của Trương Ba là vô ích nên đã cười nhạo cái lí lẽ mà hồn đưa ra để ngụy biện. Xác lên mặt dạy đời, chỉ trích, châm chọc tuyên bố sức mạnh âm u, đui mù ghê gớm của mình. Xác còn ve vãn hồn thoả hiệp. Trước những “lí lẽ đê tiện” của xác Ban đầu, hồn nổi giận, khinh bỉ, mắng xác thịt hèn hạ. Sau đó, hồn ngậm ngùi thấm thía nghịch cảnh của mình nên đối thoại với giọng nhát gừng kèm theo những tiếng than, tiếng kêu. Cuối cùng, hồn đành phải nhập trở lại vào xác trong sự tuyệt vọng. Ý nghĩa của đoạn đối thoại Trương Ba được trả lại cuộc sống nhưng lại là một cuộc sống đáng hổ thẹn vì phải sống chung với sự dung tục và bị sự dung tục đồng hoá. Khi con người phải sống trong dung tục thì tất yếu sẽ bị dung tục ngự trị, lấn át và sẽ tàn phá những gì trong sạch, đẹp đẽ, cao quý trong con người. b. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba với những người thân Vợ Trương Ba Buồn bã, đau khổ. Đòi bỏ đi, nhường Trương Ba cho vợ anh hàng thịt. Con dâu Trương Ba Thấu hiểu cho hoàn cảnh trớ trêu của bố chồng. Buồn đau, không thể chịu được trước tình cảnh gia đình chồng. Cháu gái Trương Ba phản ứng quyết liệt và dữ dội Khước từ tình thân. Không thể chấp nhận hồn Trương Ba là ông nội nó. Hận vì ông đã làm gãy nát cái diều khiến cu Tị trong cơn sốt mê man cứ khóc, cứ tiếc, cứ bắt đền. Xua đuổi quyết liệt. ⇒ Người chồng, người cha, người ông trong sạch, nhân hậu trước đây đã và đang thành một kẻ khác, với những thói hư tật xấu của một tên đồ tể thô lỗ, phàm tục. Tâm trạng, cảm xúc của Trương Ba Đau khổ, tuyệt vọng khi những người thân phải đau đớn, bàng hoàng. Thẫn thờ, ôm đầu bế tắc, cầu cứu cháu gái, run rẩy trong trong nỗi đau. Đặt những câu hỏi mang tính tự vấn “Nhưng có thật là không còn cách nào khác? Có thật không còn cách nào khác?” Khẳng định dứt khoát “Không cần đến cái đời sống do mày mang lại! Không cần!". ⇒ Trương Ba cũnh nhận thấy những thay đổi của mình nên đấu tranh quyết liệt để giành giật lại bản thân mình, dẫn tới hành động châm hương gọi Đế Thích. c. Cuộc trò chuyện giữa hồn Trương Ba với Đế Thích Gặp lại Đế Thích, Trương Ba kiên quyết từ chối, không chấp nhận cảnh phải sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được”. Đế Thích khuyên Trương Ba nên chấp nhận vì thế giới vốn không tròn vẹn. Trương Ba không chấp nhận, thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích. Đế Thích định tiếp tục sửa sai bằng giải pháp ít tệ hại hơn là cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị. Trương Ba kiên quyết chối từ, không chấp nhận cảnh sống giả tạo, cuộc sống mà “khổ hơn là cái chết”. Trương Ba kêu gọi Đế Thích hãy sửa sai bằng cách cho cu Tị được sống lại, còn mình được chết hẳn chứ không nhập hồn vào thân thể ai nữa. Đế Thích chấp nhận đề nghị của Trương Ba. Sự khác nhau trong quan niệm về sự sống giữa Trương Ba và Đế Thích Đế Thích có cái nhìn khá quan liêu, hời hợt. Trương Ba cần cuộc sống có ý nghĩa, phải đúng là mình, hoà hợp toàn vẹn giữa linh hồn và thể xác. Ý nghĩa triết lí sâu sắc Con người là một thể thống nhất, hồn và xác phải hài hòa. Không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục, tội lỗi. Sống thực sự cho ra con người không hề dễ dàng, đơn giản. Khi sống nhờ, sống chắp vá, không được là mình thì cuộc sống ấy thật vô nghĩa, sẽ gây tai họa cho nhiều người tốt, tạo cơ hội cho kẻ xấu sách nhiễu. Bài tập minh họa Ví dụ Phân tích nhân vật Hồn Trương ba, nhân vật bi kịch trong đoạn trích "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" của Lưu Quang Vũ. Gợi ý làm bài a. Mở bài Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm. Giới thiệu nhân vật Trương Ba – một nhân vật bi kịch. b. Thân bài Giới thiệu chung Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ. Đây là một vở kịch mà Lưu Quang Vũ đã dựa vào cốt truyện dân gian, tuy nhiên chiều sâu của vở kịch chính là phần phát triển sau của tuyện dân gian. Phân tích Hoàn cảnh éo le, bi đát của ông Trương Ba Trương Ba là người làm vườn yêu cây cỏ, yêu thương mọi người, sống nhân hậu, chân thực, vì sự tắc trách của quan nhà trời mà Trương Ba phải chết. Hồn Trương Ba phải trú nhờ vào xác anh hàng thịt, một người thô lỗ,… Tính cách Trương Ba ngày càng thay đổi -> Bi kịch của sự oan trái. Cuộc đối thoại giữa hồn và xác Hồn là biểu tượng cho sự thanh nhã, cao khiết, trong sạch, đạo đức nhưng tất cả hoàn toàn trái ngược qua phần đối thoại với xác. Hồn Trương Ba để lại trong mắt xác hàng thịt là một kẻ phàm ăn, tục uống; mê rượu và háo sắc; cư xử thô bạo vơi mọi người Cử chỉ, điệu bộ lúng túng, khổ sở ; giọng điệu có khi yếu ớt, lời thoại ngắn; Khi đuối lý lại dùng lời lẽ thô bạo để trấn áp “Ta… Ta… đã bảo mày im đi” -> Bi kịch của sự tồn tại riêng rẽ con người không thể chỉ sống bằng thân xác mà cũng không thể sống bằng tinh thần. Nỗi đau khổ của Hồn Trương Ba khi tìm về những người thân trong gia đình Người vợ vừa hờn ghen vừa dằn dỗi chồng, có cảm giác ông là người sống xa lạ với mọi người. Đứa con trai cả quyết định bán khu vườn để đầu tư vào sạp thịt. Cháu gái không thừa nhận, cự tuyệt đến quyết liệt. Trong mắt nó, Hồn Trương Ba chỉ là một tên đồ tể, tay chân vụng về, luôn phá hoại. Con dâu tỏ ra thông cảm, hiểu và đau cho nỗi đau sống nhờ và sự thay đổi của Hồn Trương Ba -> Bi kịch bị người thân xa rời, khước từ cuộc sống. Khát vọng giải thoát khỏi thân xác người khác. Trương Ba tự ý thức bi kịch của mình “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” -> Bi kịch sống nhờ vào thân xác người khác Trương Ba trước cái chết của cu Tị Trước đề nghị đổi thân xác của Đế Thích, tính cách TB từ chỗ lưỡng lự, suy nghĩ rồi quyết định dứt khoát. Trương Ba muốn chết thật là để cho mình được sống mãi hoài nhớ của mọi người -> Giải thoát bi kịch của một sự giả tạo trong con người Hồn Trương Ba. Đánh giá Hồn Trương Ba là một nhân vật quá chú trọng đời sống tinh thần mà coi nhẹ thân xác. Bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba là bi kịch về nỗi đau của sự vênh lệch giữa thể xác và tâm hồn trong một con người. Nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật, nghệ thuật tạo tình huống và diễn tiến kịch kích độc đáo. c. Kết luận Đánh giá chung về nhân vật. Khẳng định tài năng viết kịch của Lưu Quang Vũ và sức sống của tác phẩm. Lưu Quang Vũ là một tài năng đa dạng nhưng kịch là phần đóng góp đặc sắc nhất. ông được coi là một hiện tượng đặc biệt của sân khấu, một trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học Việt Nam hiện đại. “Hồn Trương Ba da hàng thịt” là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ. Từ cốt truyện dân gian ông xây dựng lên một vở kịch hiện đại chứa đựng nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa tư tưởng và triết lí nhân sinh sâu sắc. Để dễ dàng trả lời được hệ thống các câu hỏi trong SGK cũng như nắm được nội dung bài học, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây Bài soạn Hồn Trương Ba, da hàng thịt. 5. Hỏi đáp về văn bản Hồn Trương Ba, da hàng thịt Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 6. Một số bài văn mẫu về Hồ Trương Ba, da hàng thịt Đoạn kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt gợi cho độc giả, khán giá nhiều bâng khuâng. Hồn Trương Ba không theo Đế Thích về trời để chơi cờ, mà lại hóa thành màu xanh của cây vườn, vị thơm ngon của trái na, vẫn quấn quýt với người thân, gần gũi nơi bậc cửa, trong ánh lửa, nơi cầu ao, trong cơi trầu, con dao của vợ con thương yêu. Như vậy hồn Trương Ba cao khiết vẫn bất tử trong cõi đời. Cái kết đầy chất thơ ấy đã làm cho tư tưởng nhân văn tỏa sáng tác phẩm. Để nắm vững kiến thức và làm hoàn chỉnh những bài văn viết về tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây - Mod Ngữ văn 12 HỌC247 ZUNIA9 Bài học cùng chương ZUNIA9 XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 12 YOMEDIA Bộ đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt bao gồm 2 đề có đáp án chi tiết kèm theo, giúp cho các bạn có nhiều tư liệu học tập, rèn luyện kỹ năng giải các câu hỏi trong phần đọc hiểu trong đề thi THPT Quốc gia môn Văn. Hồn Trương Ba, da hàng thịt củaLưu Quang Vũ đã khắc họa một cuộc đối thoại sinh động giữa Hồn và Xác để từ đó đi đến kết luận về một cuộc sống thực sự có ý nghĩa, một cuộc sống thể xác và tâm hồn để tìm sự sự dung hòa hợp lí. Bên cạnh đọc hiểu Chiếc thuyền ngoài xa các bạn xem thêm đề đọc hiểu Việt Bắc, đề đọc hiểu Vợ nhặt và rất nhiều tài liệu khác tại chuyên mục Văn đang xem Bộ đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt Có đáp án Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới Đế Thích Ông Trương Ba… đắn đo rất lâu rồi quyết định Vì lòng quí mến ông, tôi sẽ làm cu Tị sống lại, dù có bị phạt nặng… Nhưng còn ông… rốt cuộc ông muốn nhập vào thân thể ai? Hồn Trương Ba sau một hồi lâu Tôi đã nghĩ kĩ… nói chậm và khẽ Tôi không nhập vào hình thù ai nữa! Tôi đã chết rồi, hãy để tôi chết hẳn! Đế Thích Không thể được! Việc ông phải chết chỉ là một lầm lẫn của quan thiên đình. Cái sai ấy đã được sửa bằng cách làm cho hồn ông được sống. Hồn Trương Ba Có những cái sai không thể sửa được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ có cách là đừng bao giờ sai nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác. Việc đúng còn làm kịp bây giờ là làm cu Tị sống lại. Còn tôi, cứ để tôi chết hẳn… Đế Thích Không! Ông phải sống, dù với bất cứ giá nào… Hồn Trương Ba Không thể sống với bất cứ giá nào được, ông Đế Thích ạ! Có những cái giá đắt quá, không thể trả được… Lạ thật, từ lúc tôi có đủ can đảm đi đến quyết định này, tôi bỗng cảm thấy mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa… Đế Thích Ông có biết ông quyết định điều gì không? Ông sẽ không còn lại một chút gì nữa, không được tham dự vào bất cứ nỗi vui buồn gì! Rồi đây, ngay cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được nữa. Hồn Trương Ba Tôi hiểu. Ông tưởng tôi không ham sống hay sao? Nhưng sống thế này, còn khổ hơn là cái chết. Mà không phải chỉ một mình tôi khổ! Những người thân của tôi sẽ còn phải khổ vì tôi! Còn lấy lí lẽ gì khuyên thằng con tôi đi vào con đường ngay thẳng được? Cuộc sống giả tạo này có lợi cho ai? Họa chăng chỉ có lão lí trưởng và đám trương tuần hỉ hả thu lợi lộc! Đúng, chỉ bọn khốn kiếp là lợi lộc. Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, Câu 1. Đoạn trích trên được trích từ vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Giới thiệu vài nét về vở kịch này. Câu 2. Nêu chủ đề của đoạn trích. Câu 3. Vì sao Hồn Trương Ba lại quyết định “không muốn nhập vào hình thù ai nữa”? Quyết định đó cho thấy vẻ đẹp gì trong Hồn Trương Ba? Câu 4 Anh/chị có đồng tình với cách giải quyết của Hồn Trương Ba hay không? Vì sao? ĐÁP ÁN Câu 1 Giới thiệu vài nét về vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ – Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những vở kịch đặc sắc nhất, gây được nhiều tiếng vang của Lưu Quang Vũ. Vở kịch được viết năm 1981, nhưng đến năm 1984 mới lần đầu ra mắt công chứng, đã được công diễn nhiều lần trên sân khấu trong và ngoài nước. – Tác phẩm này được Lưu Quang Vũ viết dựa trên một cốt truyện dân gian nhấn mạnh vào sự phản kháng của linh hồn nhân hậu, thanh cao chống lại sự lấn át và chế ngự của thể xác thô lỗ, phàm tục. – Vở kịch gồm 7 cảnh và đoạn kết Câu 2 Chủ đề của đoạn trích Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba với Đế Thích thể hiện thái độ kiên quyết lựa chọn cái chết để được trở lại là chính mình của Hồn Trương Ba Câu 3 – Dù rất ham sống “Ông tưởng tôi không ham sống hay sao?” nhưng Hồn Trương Ba lại quyết định “không muốn nhập vào hình thù ai nữa” vì hơn ai hết ông thấu hiểu nỗi khổ của bản thân mình khi phải nương nhờ vào thân xác của người khác. Ông cũng không muốn những người thân của mình phải khổ, phải liên lụy vì mình. – Bằng cách từ bỏ cuộc sống vay mượn, Hồn Trương Ba đã chiến thắng sự dung tục, giả tạo, trở lại với bản nguyên trong sạch, nhân hậu và khát vọng sống thanh cao của mình “tôi bỗng cảm thấy mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa”. Câu 4 Cách giải quyết của Hồn Trương Ba là duy nhất đúng và toàn vẹn nhất dù cách đó có thể khiến Hồn Trương Ba vĩnh viễn rời xa cuộc đời này, thậm chí “cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được nữa”. Vì chỉ khi “chết hẳn”, Hồn Trương Ba mới tìm lại được sự thanh thản, trong sáng; những người thân của Trương Ba cũng sẽ không còn phải khổ vì ông; thằng con của Trương Ba sẽ có cơ hội trở lại con đường ngay thẳng. Cho đến phút cuối cùng, Hồn Trương Ba vẫn rất nhân hậu, vị tha. Đề đọc hiểu Hồn Trương Ba, da hàng thịt – Đề 2 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới Hồn Trương Ba sau một lát Ông Đế Thích ạ, tôi không thể tiếp tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không thể được! Đế Thích Sao thế? Có gì không ổn đâu! Hồn Trương Ba Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn. Đế Thích Thế ông ngỡ tất cả mọi người đều được là mình toàn vẹn ư? Ngay cả tôi đây. Ở bên ngoài, tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa, chính người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng. Dưới đất, trên trời đều thế cả, nữa là ông. Ông bị gạch tên khỏi sổ Nam Tào. Thân thể thật của ông đã tan rữa trong bùn đất, còn chút hình thù gì của ông đâu! Hồn Trương Ba Sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết! Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, Câu 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Thuộc thể loại nào? Giới thiệu vài nét về thể loại đó. Câu 2. Nêu chủ đề của đoạn trích. Câu 3. Thái độ của Hồn Trương Ba trước vấn đề Tôi muốn được là tôi toàn vẹn. được thể hiện như thế nào? Nêu cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Hồn Trương Ba. Câu 4. Theo anh/chị, con người ta cần phải sống như thế nào? ĐÁP ÁN Câu 1 Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” – Tác phẩm được viết theo thể loại kịch. – Kịch là một trong ba phương thức phản ánh hiện thực bằng hình tượng trữ tình, tự sự, kịch và là một trong bốn loại thể cơ bản của văn học thơ, kí, truyện, kịch. – Kịch phản ánh cuộc sống bằng việc khám phá, phát hiện những mâu thuẫn, xung đột trong đời sống thực tại rồi diễn đạt bằng hành động và ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vật Câu 2 Chủ đề của đoạn trích là Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba với Đế Thích thể hiện thái độ kiên quyết chối từ, không chấp nhận cảnh sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo” Câu 3 – Trước vấn đề Tôi muốn được là tôi toàn vẹn., Trương Ba thể hiện thái độ kiên quyết chối từ. Trong lời thoại của Hồn Trương Ba, ta thấy lặp đi lặp lại điệp khúc phủ định lối sống vay mượn thân xác của người khác không thể, không thể, không thể. Mặt khác, ông còn thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!”. – Thái độ kiên quyết từ chối cảnh sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”, sống nhờ thân xác của ngƣời khác cho thấy tâm hồn trong sạch, ngay thẳng, tự trọng của Hồn Trương Ba. Câu 4 Dựa vào hai quan điểm mấu chốt dưới đây để viết bài – Cuộc sống của con người thật quý giá, nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn những giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn. Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi người ta được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa tâm hồn và thể xác. – Con người phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý thể hiện qua cuộc đối thoại với xác hàng thịt Đăng bởi THPT Nguyễn Đình Chiểu Chuyên mục Tài Liệu Lớp 12 Giáo án bài Hồn Trương Ba, da hàng thịt Lưu Quang Vũ Hyperlink tải Giáo án Ngữ Văn 12 Hồn Trương Ba, da hàng thịt Lưu Quang Vũ A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức – Hiểu được bi kịch của con người khi bị đặt vào nghịch cảnh Phải sống nhờ, sống vay mượn, trái với tự nhiên khiến tâm hồn nhân hậu, thanh cao bị nhiễm độc và bị tha hóa bởi sự lấn át của thể xác phàm tục… – Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người lao động trong cuộc đấu tranh chống lại sự giả tạo và dung tục, bảo vệ quyền được sống đích thực cùng khát vọng hoàn thiện nhân cách. – Thấy được kịch Lưu Quang Vũ đặc sắc ở sự hấp dẫn của kịch bản văn học và nghệ thuật sân khấu; sự kết hợp giữa tính hiện đại với các giá trị truyền thống; sự phê phán mạnh mẽ và chất trữ tình đằm thắm. 2. Kĩ năng – Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. 3. Thái độ, tư tưởng – Sống là chính mình, bảo vệ những phẩm chất cao quí và khát vọng hoàn thiện nhân cách để có một cuộc sống thực sự có ý nghĩa, xứng đáng với con người. B. Phương tiện thực hiện 1. Giáo viên Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án. 2. Học sinh Sách giáo khoa, vở soạn, vở ghi. C. Phương pháp – Phân tích mâu thuẫn xung đột qua hành động ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật. HS tập làm diễn viên nhập vai thể hiện nội dung đoạn trích – Vận dụng phương pháp đàm thoại, phát vấn, diễn giảng giúp HS tiếp cận những thông điệp quan trọng của văn bản D. Hoạt động dạy & học 1. Ổn định tổ chức lớp Sĩ số …………………………. 2. Kiểm tra bài cũ – Phân tích cuộc đấu giữa ông già và con cá kiếm. – Mối quan hệ giữa ông lão và con cá. 3. Bài mới Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm Lưu Quang Vũ được đánh giá là một trong những nhà viết kịch vĩ đại của văn học Việt Nam. Ông có những đóng góp lớn lao trong sự chuyển đổi mạnh mẽ của nền kịch nói Việt Nam những năm 80 của thế kỉ XX. Và vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt của ông đánh dấu chợ nghiệp sáng tác của Lưu Quang Vũ. Để hiểu rõ hơn điều đó, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. Hoạt động của GV Hoạt động của HS TIẾT 85 Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới ? Hãy nêu những nét chính về tác giả.. ? Em đã được học những vở kịch nào ở chương trình 11? – Yêu cầu HS tóm tắt tác phẩm ? Quá trình vận động của một vở kịch ? thắt nút – phát triển – cao traò- mở nút ? Xác định vị trí đoạn trích? Nêu sơ lược cảnh trước đoạn trích – từ nghịch cảnh đó đã được đẩy tới cao trào bằng các lớp đối thoại giữa… -Yêu cầu HS đọc phân vai ? Kịch tính được thể hiện như thế nào qua màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt? I. Giới thiệu chung 1. Tác giả Lưu Quang Vũ 1948-1988 . – Một tài năng đa dạng Thơ, văn xuôi,hội họa, kịch – Kịch là đóng góp đặc sắc nhất của ông. – Nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại 2. Tác phẩm – Thể loại kịch – Từ một truyện cổ dân gian cùng tên Lưu Quang Vũ đã hư cấu, sáng tạo thành một vở kịch nói hiện đại; đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ có ý nghĩa tư tưởng triết lí và nhân văn sâu sắc – Tóm tắt SGK – Đoạn trích + Cảnh VII và đoạn kết của vở kịch + Phần cao trào- mở nút II. Đọc hiểu văn bản 1. Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt a. Nội dung đối thoại Hồn Trương Ba Xác hàng thịt – Nghịch cảnh linh hồn nhân hậu, trong sạch phải trú nhờ trong một thân xác thô phàm – Bị xác thịt thô phàm điều khiển, lấn át, dần dần bị tha hóa – Ý thức sâu sắc về sự tha hóa; dằn vặt đau khổ, tìm cách thoát khỏi xác thịt để tồn tại độc lập – Khinh bỉ, mắng mỏ lí lẽ ti tiện của xác hàng thịt nhưng rồi ngậm ngùi thấm thía nghịch cảnh của mình và phải nhập vào xác hàng thịt một cách tuyệt vọng – Mang sức mạnh âm u đen tối – Khống chế, ve vãn, kêu gọi hồn Trương Ba thỏa hiệp bằng những lí lẽ ti tiện SGK 145 – Khẳng định sự thắng thế của mình ″ chẳng còn cách nào khác nữa đâu- cả hai đã hòa làm một rồi″ TIẾT 86 Sĩ số …………………………. ?Tìm hàm ý mà tác giả muốn gởi gắm qua màn đối thoại đó? ? Mâu thuẫn kịch được phát triển như thế nào qua màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và những người thân? ? Những phản ứng của người thân đã đưa hồn Trương Ba đến quyết định gì? ? Quyết định đó có ý nghĩa gì? ? Mâu thuẫn kịch được giải quyết như thế nào qua màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích? ? Quan niệm về sự sống của Hồn TB và Đế Thích có gì khác nhau? ? Nhận xét về đoạn kết. ? Khái quát chủ đề? ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật? Hoạt động 3. Hoạt động thực hành Kịch của Lưu Quang Vũ là sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa tính thời sự và những vấn đề muôn thuở. Vậy đâu là tính thời sự, ý nghĩa phê phán của vở kịch ? Hoạt động 4. Hoạt động ứng dụng Đâu là những thông điệp muôn thuơ Lưu Quang Vũ hello vọng được gửi trao, dâng hiến tới cuộc đời ? b. Hàm ý của màn đối thoại – Trương Ba được trả lại sự sống nhưng đó là một cuộc sống đáng hổ thẹn, vì phải sống chung với sự dung tục và bị sự dung tục đồng hóa – Khi con người phải sống trong dung tục thì tất yếu cái dung tục ấy sẽ ngư trị, thắng thế và sẽ tàn phá những gì trong sạch cao quí của con người 2. Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và những người thân a. Nội dung đối thoại Những người thân Hồn Trương Ba – Vợ đau khổ, giàu lòng vị tha nhưng quyết định sẽ bỏ đi – Con dâu thông cảm cho hoàn cảnh trớ trêu của bố chồng nhưng không giúp được gì. – Cháu Gái phản ứng dữ dội quyết liệt, không chấp nhận sự tồn tại của Trương Ba. – Không chỉ bản thân đau khổ mà còn gây đau khổ cho những người ông thương yêu nhất – Nỗi đau khổ tuyệt vọng đã lên đến điểm đỉnh. b. Quyết định của Hồn Trương Ba – Tình huống bi kịch thúc đẩy hồn Trương Ba phải lựa chọn với sự phản kháng mãnh liệt “chẳng còn cách nào khác…, Không cần đến cái đời sống do mày mang lại. Không cần”. – Con người phải đấu tranh với nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách. 3. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích a. Nội dung đối thoại Hồn Trương Ba Đế Thích – Không chấp nhận kiểu sống ″ bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo″ muốn được là chính mình một cách trọn vẹn – Chỉ ra sai lầm của Đế Thích ″ Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống nhưng sống thế nào thì ông chẳng cần biết″ – Kiên quyết từ chối việc nhập vào xác cu Tị, vì đó cũng là một nghịch cảnh khác, cuộc sống đó ″ còn khổ hơn cái chết″ – Ngạc nhiên vì những yêu cầu của Trương Ba – Khuyên Trương Ba nên chấp nhận hoàn cảnh vì ″thế giới vốn không toàn vẹn″ – Sửa sai bằng cách cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị nhưng bị từ chối vì Trương Ba sẽ trở nên ″bơ vơ, lạc lõng, thảm hại…″ – Chấp nhận yêu cầu của Trương Ba với thắc mắc″Con người hạ giới các ông thật kì lạ″ b. Quan niệm về sự sống – Đế Thích cái nhìn hời hợt, phiến diện về con người – Trương Ba ý thức sâu sắc về ý nghĩa của sự sống Sống thực cho ra một con người không phải là điều đơn giản- Hồn và Xác phải hài hòa, không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục tội lỗi 4. Màn kết – Trương Ba trả xác cho anh hàng thịt; chấp nhận cái chết để được là chính mình và linh hồn được trong sạch – Hóa thân vào cây cỏ, các sự vật thân thương để tồn tại vĩnh viễn bên cạnh những người thân yêu với niềm tin cuộc sống vẫn tuần hoàn theo quy luật của muôn đời. – Bi kịch mang âm hưởng lạc quan; thông điệp về sự chiến thắng của cái Thiện- cái Đẹp- của cuộc sống đích thực. III. Tổng kết 1. Chủ đề Từ một truyện cổ dân gian Lưu Quang Vũ đã đưa ra một quan niệm cao đẹp về cách sống Hãy sống chân thật với chính mình, phải biết đấu tranh với nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới nhưng giá trị tinh thần cao quý. 2. Nghệ thuật – Xung đột giàu kịch tính – Ngôn ngữ đặc trưng cho ngôn ngữ kịch – Sự kết hợp tính hiện đại với các giá trị truyền thống – Chất thơ, chất trữ tình bay bổng. * Ghi nhớ SGK. – Từ một câu chuyện dân gian, Lưu Quang Vũ cảnh báo về hiện tượng + Con người chỉ chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ thích hưởng thụ, sống dung tục, tầm thường. + Lấy cớ tâm hồn là quý, đời sống tinh thần mới là đáng trọng để bỏ bê những nhu cầu nâng cao đời sống vật chất của con người. + Tình trạng sống giả, không dám và cũng không được như bản thân mình của con người. Đó là nguy cơ đẩy con người đến chỗ tha hóa. – Vở kịch gửi gắm thông điệp của tác giả Được sống làm người quý giá thật, nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn những giá trị mình vốn có và theo đuổi còn quý giá hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Con người phải luôn luôn đấu tranh với những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục, để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý. Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung 4. Củng cố – Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt. – Thái độ của những người thân trước sự thay đổi của Trương Ba. – Quyết định cuối cùng của Trương Ba khi gặp Đế Thích. – Cảm nhận về đoạn kết của vở kịch. 5. Dặn dò – Tìm đọc truyện dân gian Hồn Trương Ba da hàng thịt. . Thử so sánh những yếu tố kế thừa và sáng tạo của Lưu Quang Vũ. – Chuẩn bị bài học mới Nhìn về vốn văn hoá dân tộc – Trần Đình Hượu. Xem thêm các bài soạn Giáo án Ngữ văn lớp 12 chuẩn, mới nhất khác Hồn Trương Ba, da hàng thịt Lưu Quang Vũ Diễn đạt trong văn nghị luận tiếp theo Săn SALE shopee tháng 5 Mỹ phẩm SACE LADY giảm tới 200ok SRM Easy tặng tẩy trang 50ok Combo Dầu Gội, Dầu Xả TRESEMME 80ok Bộ đề luyện thi THPT Quốc gia môn văn. Tổng hợp những đề thi về bài Hồn Trương Ba da hàng thịt của Lưu Quang Vũ. Đề bài “Hồn Trương Ba Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn là tôi toàn vẹn. Đế Thích Thế ông ngỡ tất cả mọi người đều được là mình toàn vẹn cả ư? Ngay cả tôi đây. Ở bên ngoài, tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa, chính người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng. Dưới đất, trên trời đều thế cả, nữa là ông. Ông đã bị gạch tên khỏi sổ Nam Tào. Thân thể thật của ông đã tan rữa trong bùn đất, còn chút hình thù gì của ông đâu! `Hồn Trương Ba Sống nhờ vào đồ đạc, của cải của người khác, đã là chuyện không nên, đằng này cái thân tôi cũng phải sống nhờ vào anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết! Đế Thích không hiểu Nhưng mà ông muốn gì? Hồn Trương Ba Ông từng nói Nếu thân thể người chết còn nguyên vẹn, ông có thể làm cho hồn người đó trở về. Thì đây, chỉ vào người mình thân thể anh hàng thịt còn lành lặn nguyên xi đây, tôi trả lại cho anh ta. Ông hãy làm cho hồn anh ta được sống lại với thân xác này. Đế Thích Sao lại có thể đổi tâm hồn đáng quý của bác lấy chỗ cho cái phần hồn tầm thường của anh hàng thịt ? Hồn Trương Ba Tầm thường, nhưng đúng là của anh ta, sẽ sống hòa thuận được với thân anh ta, chúng sinh ra là để sống với nhau. Vả lại, còn…còn chị vợ anh ta nữa…chị ta thật đáng thương!” Trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” – Lưu Quang Vũ, Sách giáo khoa Ngữ văn 12 tập 2, trang 149, nhà xuất bản Giáo dục So sánh quan điểm sống của Trương Ba và Đế Thích trong đoạn trích trên. Từ đó, anh/chị hãy bình luận ngắn gọn về tác hại của lối sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo. *Giới thiệu khái quát – Tác giả Lưu Quang Vũ là nghệ sĩ đa tài, nổi tiếng với những vở kịch nói gây tiếng vang trên sân khấu những năm 80 của thế kỉ XX. – Vở kịch Hồn Trương ba, da hàng thịt Viết năm 1981 nhưng đến năm 1984 mới được công chiếu. Đó là thời điểm đất nước có nhiều chuyển biến, sự đổi mới của thực tiễn đòi hỏi văn học nghệ thuật phải lột xác, thay đổi cách tiếp cận đời sống, con người và cách thể hiện trong tác phẩm. từ một câu chuyện cổ dân gian, nhà văn Lưu Quang Vũ đã sáng tạo thành vở kịch nói hiện đại và qua đó gửi gắm nhiều tư tưởng, triết lí nhân sinh sâu sắc. – Nhân vật Trương Ba người làm vườn giỏi, sống nhân hậu, trong sáng. Đế Thích,vị tiên trên trời giỏi đánh cờ, sửa sai cho quan thiên đình bằng cách cho hồn Trương Ba sống lại trong thân xác hàng thịt. *So sánh quan điểm của hai nhân vật qua đoạn trích. – Giải thích quan điểm cách nhìn về cuộc sống mục đích, ý nghĩa, lí do…sự sống của con người. Quan điểm đúng thể hiện lập trường, đạo đức, vốn sống, văn hóa và sự tiến bộ, tích cực trong cuộc điểm sai lệch biểu hiện lối sống tiêu cực, hành động sai trái, tạo cơ hội cho kẻ xấu làm điều ác, hãm hại người tốt… – Hoàn cảnh của Trương Ba Bất đắc dĩ phải sống trong thân xác hàng thịt, dần dần Trương Ba bị nhiễm nhiều thói xấu của xác hàng thịt thèm ăn ngon, thèm rượu thịt, không làm chủ được cảm xúc…nhất là sự thay đổi của Trương Ba làm người thân đau khổ, bản thân ông bế tắc tuyệt vọng. Trương Ba đã thắp hương gọi Đế Thích và hai người đã đối thoại với nhau thể hiện rõ quan điểm của nhau. Trương Bangười dưới đất, Đế Thích tiên trên trời. Đoạn đối thoại thuộc Cảnh 7 của vở kịch, thời điểm mâu thuẫn đẩy lên gay gắt nhất và phải được giải quyết triệt để bằng hành động và lời nói dứt khoát của nhân vật chính. – Quan điểm của Trương Ba + Không chấp nhận lối sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo. Đó là lối sống giả dối, gây đau khổ cho người thân, gây phiền toái cho chính mình. Điều đó chứng tỏ Trương Ba đã dũng cảm đối diện với hoàn cảnh nghiệt ngã, dám từ bỏ cuộc sống không phải là mình, chiến thắng sự hèn nhát tầm thường, yếu đuối của bản thân, không chịu lùi bước trước xác hàng thịt. + Khát vọng được sống là mình trọn vẹn cả linh hồn và thể xác. Đó mới thực sự là sống có ý nghĩa, sống hạnh phúc và đem lại hạnh phúc cho mọi người. + Phê phán Đế Thích nghĩ đơn giản, sống quan liêu hời hợt Chỉ cần cho tôi sống nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần với Trương Ba, sống không được là mình mà phải nhờ vả, mượn thân xác người khác chẳng qua là sự tồn tại, vô hồn, không ý nghĩa. + Dám từ bỏ những thứ không phải của mình để trả lại sự sống cho anh hàng thịt. Trương Ba không chỉ cao thượng mà rất nhân hậu vị tha. =>Quan điểm của Trương Ba không chấp nhận cuộc sống giả tạo, gượng ép,chắp vá, vô nghĩa. Trương Ba có lòng tự trọng, sống cao thượng, khao khát sống là chính mình trọn vẹn thể xác và linh hồn. Đó là lối sống đẹp đẽ, đáng trân trọng của những người hiểu rõ mục đích ý nghĩa của cuộc sống. – Quan điểm của Đế Thích + Không ai được sống là mình, trên trời dưới đất đều sống kiểu bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo Tôi, ông và cả Ngọc hoàng thượng đế tối cao cũng vậy. Đó là sự thật phải chấp nhận không nên thay đổi, phủ nhận. + Chỉ cần thể xác được sống lại cho linh hồn trú ngụ còn thể xác và linh hồn không thống nhất không quan trọng…Vậy quan điểm của Đế Thích không coi trọng sự sống thực sự mà chỉ coi trọng sự tồn tại. Đó là quan điểm của vị tiên trên trời quan liêu hời hợt, vô cảm. + Không nên đổi tâm hồn đáng quý của bác cho tâm hồn tầm thường của anh hàng thịt, Đế Thích cho rằng sống chắp vá, sống gượng ép bên trong một đằng bên ngoài một nẻo không nguy hại gì cho ai. Vì vậy hãy cố gắng chập nhận và sống chung với hoàn cảnh đó. Nhận xét hai quan điểm sống + Trương Ba đúng đắn, tích cực, coi trọng sự sống thực sự là mình còn Đế Thích sai lầm, quan liêu chỉ coi trọng sự tồn tại còn sống được là mình không cần quan tâm. + Quan điểm của Trương Ba thể hiện tư tưởng chủ đề của vở kịch và cũng là thông điệp của nhà văn đến mọi người Hãy sống là mình, trọn vẹn thống nhất thể xác và linh hồn. Nếu không chỉ là sự tồn tại vô nghĩa, tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng, cái ác hoành hành. + Nhà văn phê phán lối sống giả tạo, lối sống hời hợt, chắp vá, gượng ép hoặc quá đề cao nhu cầu vật chất hơn tinh thần, tinh thần hơn vật chất đang diễn ra phổ biến, trở thành trào lưu đáng báo động trong xã hội. * Bình luận tác hại của lối sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo – Đối với bản thân người có lối sống đó dần dần sẽ bị tha hóa, ích kỉ, thực dụng, giả dối, suy thoái nhân cách, đánh mất danh dự, lòng tự trọng. tham nhũng, hối lộ, gây ra những tệ nạn xã hội. Bị mọi người coi thường xa lánh. – Đối với cộng đồng mất đoàn kết, hiểu lầm, mâu thuẫn, tranh giành, hãm hại nhau, kìm hãm sự phát triển. Cách phòng tránh Sống yêu thương nhân hậu vị tha, mạnh dạn dũng cảm đấu tranh với biểu hiện tiêu cực, giả dối, bảo vệ người tốt lẽ phải. *Đánh giá chung – Nghệ thuật ngôn ngữ kịch giản dị, có sức khái quát cao, thể hiện rõ xung đột kịch và tích cách nhân vật. – Tính chất triết lí từ hai nhân vật có quan điểm sống trái ngược nhau làm nên thành công của vở kịch. – Mâu thuẫn được giải quyết Trương Ba không chấp nhận sống chung với sự tầm thường giả dối của người khác, ông muốn được sống thuận theo lẽ tự nhiên trọn vẹn là mình hòa hợp linh hồn thể xác. – Tài năng soạn kịch của Lưu Quang Vũ từ một tình huống trong truyện cổ dân gian, nhà văn đã sử dụng sáng tạo thành xung đột kịch gay gắt căng thẳng. Đề sưu tầm Xem thêm Tổng hợp những đề thi về bài Hồn Trương Ba da hàng thịt của Lưu Quang Vũ Hồn trương ba da hàng thịt

các dạng đề bài hồn trương ba da hàng thịt